Thuốc tránh thai khẩn cấp (ECP) ngày càng trở nên dễ tiếp cận hơn trong vài năm qua, cung cấp cho phụ nữ một cách an toàn và hiệu quả để tránh mang thai ngoài ý muốn sau khi quan hệ tình dục không được bảo vệ.
Thuốc tránh thai khẩn cấp có thể giúp giảm tới 95% nguy cơ mang thai ngoài ý muốn
ECP là một hình thức tránh thai khẩn cấp có thể được sử dụng trong vòng năm ngày sau khi giao hợp không được bảo vệ hoặc các hình thức hoạt động tình dục khác. Chúng được thiết kế để ngừa thai bằng cách trì hoãn hoặc ức chế quá trình rụng trứng, thụ tinh hoặc làm tổ, tùy thuộc vào thời điểm xảy ra giao hợp không được bảo vệ trong chu kỳ kinh nguyệt.
Tham khảo thêm: Cách Giảm Táo Bón Khi Mang Thai: Chế Độ Ăn Uống Và Sinh Hoạt Đúng Cách
Thuốc tránh thai khẩn cấp là gì?
Thuốc tránh thai khẩn cấp là một loại biện pháp tránh thai, có thể được sử dụng để tránh mang thai sau khi quan hệ tình dục không được bảo vệ, tránh thai thất bại hoặc bị tấn công tình dục.
Thuốc tránh thai khẩn cấp thường được sử dụng như một hình thức ngừa thai khi các phương pháp khác không thành công, hoặc khi một người phụ nữ giao hợp không được bảo vệ. Loại thuốc tránh thai này chứa hàm lượng hormone cao như progestin hoặc estrogen nhằm ngăn cản quá trình rụng trứng và giảm khả năng thụ thai. Các hormone cũng có tác dụng thay đổi hình thái của niêm mạc tử cung, khiến tinh trùng khó gặp trứng hơn.
Có nhiều phương pháp tránh thai để phụ nữ lựa chọn
Việc sử dụng biện pháp tránh thai khẩn cấp thường được dành cho các trường hợp bất ngờ như tai nạn, hiếp dâm và quan hệ tình dục không được bảo vệ. Khi uống trong vòng 72 giờ sau khi giao hợp không được bảo vệ, những viên thuốc này có thể giúp giảm tới 95% nguy cơ mang thai ngoài ý muốn.
Điều quan trọng cần lưu ý là không nên sử dụng biện pháp tránh thai khẩn cấp như biện pháp tránh thai thông thường vì nó không bảo vệ chống lại các bệnh lây truyền qua đường tình dục và có thể gây ra tác dụng phụ như buồn nôn, nôn và đau đầu ở một số người dùng.
Các hình thức tránh thai khẩn cấp phổ biến nhất là:
– Plan B One Step (một biện pháp tránh thai chỉ chứa progestin)
– Ella (một axetat ulipristal)
– Levonelle (dụng cụ tử cung chứa progestin và đồng)
Uống thuốc tránh thai khẩn cấp có hại không?
Nhìn chung, uống thuốc tránh thai khẩn cấp mang lại cơ hội tránh thai tương đối cao lên đến 95%, tuy nhiên nó cũng tiềm ẩn nhiều tác dụng phụ không nên bỏ qua hay coi thường. Điều quan trọng là phải xem xét tất cả các lựa chọn trước khi quyết định xem thuốc tránh thai khẩn cấp có phù hợp với bạn hay không.
Lựa chọn biện pháp tránh thai luôn là điều khiến chị em đau đầu
Thuốc tránh thai đường uống có thể gây ra nhiều tác dụng phụ như buồn nôn, chóng mặt, nhức đầu và thậm chí là trầm cảm. Phụ nữ uống thuốc tránh thai cũng có thể bị thay đổi chu kỳ kinh nguyệt, bao gồm mất kinh hoặc chu kỳ dài hơn hoặc ngắn hơn bình thường. Ngoài ra, việc sử dụng thuốc tránh thai trong thời gian dài có thể làm tăng nguy cơ phát triển một số loại ung thư như ung thư vú và ung thư buồng trứng. Do đó, điều quan trọng là phải nhận thức được những rủi ro tiềm ẩn này trước khi dùng bất kỳ loại thuốc nào.
Hệ tiêu hóa
Khảo sát về triệu chứng của những người uống thuốc tránh thai cho thấy có tới 50% phụ nữ cho biết cảm thấy buồn sau khi uống thuốc. Con số này cao hơn so với tỷ lệ phụ nữ gặp phải các tác dụng phụ khác, chẳng hạn như buồn nôn hoặc đau đầu. Ngoài ra, các nghiên cứu cũng cho thấy rằng một số hình thức tránh thai dựa trên hormone có thể gây ra những thay đổi về tâm trạng và hành vi, dẫn đến trầm cảm.
Hơn nữa, một số lượng đáng kể phụ nữ uống thuốc tránh thai khẩn cấp bị thay đổi chu kỳ kinh nguyệt và có thể bị kinh nguyệt không đều hoặc ra máu giữa các chu kỳ. Những dấu hiệu thể chất này có thể đi kèm với sự bất ổn về cảm xúc và dễ cáu kỉnh do sự mất cân bằng nội tiết tố do các loại thuốc này gây ra. Ngoài ra, đã có báo cáo về việc giảm ham muốn tình dục ở một số bệnh nhân dùng những viên thuốc này cũng như tăng nguy cơ phát triển cục máu đông và các vấn đề về tim mạch.
Tuyến vú
Một trong những tác dụng phụ phổ biến nhất là căng tức hoặc đau vú. Tác dụng phụ này thường xảy ra ngay sau khi uống thuốc nhưng đây là tình trạng tạm thời và sẽ hết khi thuốc hết tác dụng. Căng tức ngực có thể là một trải nghiệm khó chịu đối với phụ nữ, vì ngực của họ trở nên mềm và đau khi chạm vào, kèm theo cảm giác nặng nề. Trong một số trường hợp, nó cũng có thể dẫn đến sưng ở một hoặc cả hai bên vú.
Để giảm căng và đau vú, phụ nữ nên dùng thuốc chống viêm không kê đơn như ibuprofen hoặc naproxen natri. Chườm nóng hoặc lạnh lên vùng bị ảnh hưởng cũng có thể giúp giảm đau và khó chịu. Hơn nữa, giảm lượng caffein và tránh mặc quần áo chật có thể giúp cải thiện các triệu chứng liên quan đến căng tức ngực do uống thuốc tránh thai khẩn cấp.
Gây chảy máu âm đạo
Một trong những tác dụng phụ phổ biến của thuốc tránh thai khẩn cấp là chảy máu âm đạo. Điều này có thể xảy ra vì hầu hết các loại thuốc tránh thai khẩn cấp chứa một lượng cao các hormone estrogen và progestin, có thể góp phần gây ra chảy máu âm đạo trong kỳ kinh nguyệt.
Mặc dù đây là một biểu hiện bình thường cho thấy thuốc tránh thai khẩn cấp đang có tác dụng, tuy nhiên, trong một số trường hợp, chảy máu âm đạo có thể là dấu hiệu cho thấy cơ thể không khỏe mạnh. Nếu chảy máu âm đạo kéo dài hoặc càng trở nên nghiêm trọng hơn, đó có thể là do các bệnh về nội tiết tố, sảy thai, hoặc mang thai ngoài tử cung.
Rối loạn chu kì kinh nguyệt
Chu kỳ kinh nguyệt không đều là tác dụng phụ phổ biến nhất của việc sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp. Điều này có thể xảy ra ngay từ lần đầu tiên bạn uống thuốc. Nội tiết tố trong đó, levonorgestrel, có thể cản trở chu kỳ kinh nguyệt của bạn bằng cách trì hoãn hoặc thúc đẩy nó.
Kết quả là, phụ nữ có thể bị chảy máu đột ngột giữa các thời kỳ hoặc ra máu bất thường. Cũng có thể mất kinh hoàn toàn sau khi uống thuốc tránh thai khẩn cấp hoặc bị chảy máu nhiều trong vài chu kỳ tiếp theo. Hơn nữa, có thể có sự gia tăng các triệu chứng tiền kinh nguyệt như căng ngực và đầy hơi do thay đổi nội tiết tố khi uống những viên thuốc này.
Cũng cần lưu ý rằng mặc dù uống thuốc tránh thai khẩn cấp có tỷ lệ thành công khá cao lên đến 95% nhưng vẫn có khả năng thất bại. Trong trường hợp này, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ và sắp xếp các xét nghiệm cần thiết khác như xét nghiệm máu hoặc siêu âm để xác nhận bất kỳ nghi ngờ nào.
Ngoài ra, những viên thuốc tránh thai này có thể gây buồn nôn, nôn và đau đầu do tác dụng phụ – do đó, điều quan trọng là phải cân nhắc tất cả các lựa chọn trước khi đưa ra bất kỳ quyết định nào về các biện pháp tránh thai.
Đau bụng dưới
Một trong những tác dụng phụ này là cơn đau đột ngột xuất hiện ở vùng bụng dưới. Cơn đau này có thể cấp tính và sắc nét, kéo dài từ vài phút đến vài giờ. Trong một số trường hợp, cơn đau có thể nghiêm trọng đến mức cần được chăm sóc y tế. Các trường hợp được ghi nhận lâm sàng cho thấy điều này phổ biến hơn ở những phụ nữ dùng thuốc tránh thai khẩn cấp so với các loại biện pháp tránh thai khác.
Khi trải qua những cơn đau đột ngột ở vùng bụng dưới, điều quan trọng là phải theo dõi chặt chẽ tình hình và tìm kiếm sự trợ giúp y tế nếu cần. Trong hầu hết các trường hợp, những cơn đau này thường nhẹ và có thể dễ dàng kiểm soát bằng các loại thuốc không kê đơn như ibuprofen hoặc acetaminophen.
Tuy nhiên, nếu cơn đau kéo dài hoặc trở nên dữ dội hơn, bạn nên đến gặp bác sĩ để được đánh giá và điều trị thêm. Bác sĩ sẽ có thể đề xuất các loại thuốc hoặc biện pháp can thiệp thích hợp để giúp kiểm soát các triệu chứng của bạn và giảm bớt sự khó chịu trong khi vẫn đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Những lưu ý khi dùng thuốc tránh thai khẩn cấp
Thuốc tránh thai khẩn cấp có hai mặt lợi và hại riêng biệt, vì vậy phụ nữ nên đầu tư thời gian để tìm hiểu cơ chế hoạt động của chúng. Nhưng đây là một số hướng dẫn cơ bản có thể giúp bạn giữ gìn sức khỏe trong tương lai:
- Vui lòng chỉ dùng thuốc nếu thật cần thiết, hoặc hỏi ý kiến bác sĩ, dược sĩ trước khi bắt đầu. Bạn không nên uống quá 2 lần/tháng và 3 lần/năm để tránh những tác dụng phụ có thể xảy ra ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản của bạn.
- Để tránh thai tốt nhất, mọi người nên uống thuốc càng sớm càng tốt sau khi quan hệ tình dục không được bảo vệ.
- Uống nhiều thuốc tránh thai khẩn cấp sẽ không làm tăng hiệu quả của biện pháp tránh thai của bạn. Điều này thực sự làm tăng nguy cơ mắc các tác dụng phụ nghiêm trọng vì cơ thể hoàn toàn không hấp thụ thuốc. Bạn cần uống nó và tuân theo một chế độ nghiêm ngặt theo khuyến cáo.
- Không dùng thuốc nếu bạn đang mang thai hoặc nghi ngờ có thai, đang điều trị các bệnh lý như tiểu đường, bệnh tim mạch, động kinh, rối loạn mạch máu não, v.v.
- Nếu bạn gặp bất kỳ tác dụng phụ nào của thuốc, bạn có thể cần gặp bác sĩ. Nếu chúng kéo dài mà không có tần suất bình thường, đây là một mối lo ngại bất thường và cần được chăm sóc y tế ngay lập tức.
- Không sử dụng quá 2 liều tránh thai khẩn cấp (loại 1 viên) trong vòng 1 tháng.
- Loại thuốc tránh thai khẩn cấp 2 viên thì cần uống đủ cả 2 viên mới phát huy được tác dụng.
Tóm lại, các biện pháp tránh thai khẩn cấp cung cấp một lựa chọn quan trọng cho những người cần hành động nhanh chóng để tránh mang thai ngoài ý muốn. Những loại biện pháp tránh thai này có thể là một công cụ hữu ích trong việc ngăn ngừa mang thai ngoài ý muốn và có thể giúp tạo không gian để thảo luận về các hình thức tránh thai khác và các chiến lược để quan hệ tình dục an toàn hơn.
Điều quan trọng cần nhớ là các biện pháp tránh thai khẩn cấp không phải được sử dụng như một hình thức ngừa thai chính mà là một biện pháp khẩn cấp khi các phương pháp khác thất bại hoặc hoàn toàn không được sử dụng.